Μια προσωπική άποψη για το βιβλίο:
Η ‘’Αφιέρωση’’ του Μανώλη Αναγνωστάκη, που στίχο το στίχο συντροφεύει κάθε κεφάλαιο του βιβλίου του Γ. Αλεξάτου ξεκινάει δίνοντας ξεκάθαρα τον τόνο: ‘’Για τους ερωτευμένους που παντρεύτηκαν’’. Και η Τόνια, μια από τους 7, που θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε Τόνια, Βιργινία, Αφροδίτη των ημερών μας, ξεκινάει τον δικό της μονόλογο. Μαζί της ο συγγραφέας μας ξεκαθαρίζει από την αρχή τις προθέσεις του: Αυτή τη φορά δεν είναι η Πλατεία Μπελογιάννη, της ιστορίας που γράφτηκε αλλιώς- αυτή τη φορά είναι η ιστορία έτσι ακριβώς όπως γράφτηκε, τα όσα άφησε και τα όσα πήρε.
Είναι μια ιστορία φανταστικών και ταυτόχρονα αληθινών ανθρώπων. Είναι δημιουργήματα του συγγραφέα, αλλά μπορεί να είναι και γύρω μας, μπορεί εύκολα ένας 50αρης να βρει τον εαυτό του, ένας νέος να βρει την μητέρα του, μπορούμε να βρούμε ένα μωσαικό από ανθρώπους γύρω μας με ένα σύνολο χαρακτηριστικών των ηρώων. Οι ήρωες του βιβλίου είναι 7, αλλά είναι όλοι τους εκεί: Ο αριστερός αγωνιστής που ‘’ξεπουλήθηκε’’, ο αριστερός αγωνιστής που ‘’ηττήθηκε’’, ο αριστερός αγωνιστής που ‘’συμβιβάστηκε’’, ο αριστερός αγωνιστής που πεισματικά ‘’συνεχίζει’’ με αβέβαια αποτελέσματα. Ένα κολλάζ από την –χωρίς κάνενα μυθιστορηματικό πέπλο- πραγματικότητα μιας ολόκληρης γενιάς που αναφέρθηκε στο Μεγάλο Σκοπό και ο –επίσης χωρίς καμία μυθιστορηματική ευκολία- απολογισμός της. Πάνω στην λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και την φαντασία ο συγγραφέας ακροβατεί με άνεση και ευκολία – τόσο καλά που θα μπορούσε το βιβλίο αυτό να αποτελείται από αληθινές αφηγήσεις.
Κοινό σημείο των 7 ηρώων, η στράτευσή τους και δραστηριοποίησή τους μέσα από την Οργάνωση. Δεν ονοματίζεται γιατί κυρίαρχα αποτελεί ένα συμβολισμό, της οργάνωσης, του αγώνα και της πάλης, αλλά η αναφορά στην Αριστερά της περιόδου αποτελεί ένα συνεχές κλείσιμο του ματιού προς τον αναγνώστη, σε ένα ιδιαίτερο ιστορικό/πολιτικό κουίζ. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες, κυρίως για τους νεότερους, για την γενιά που ακολουθεί αυτή των ηρώων και τρέχει με οργή στα Εξάρχεια μετά την δολοφονία του Α. Γρηγορόπουλου το βιβλίο είναι μια Χρονομηχανή: Όχι ένα αυστηρό βιβλίο Ιστορίας γεγονότων και προσώπων, αλλά ένα βαθιά συναισθηματικό ταξίδι ανάμεσα σε πρόσωπα, γειτονιές, ιδιαίτερες μικρές στιγμές κάτω από τον μεγεθυντικό φακό του συγγραφέα. Μέσα από αυτά τα μικρά κλάσματα της ιστορίας η μεγάλη εικόνα σχηματίζεται, μονόλογο το μονόλογο, και κατακτιέται, όχι μόνο ως γνώση και πληροφορία αλλά ως βίωμα: Αυτό είναι και ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του βιβλίου αυτού.
Είναι τελικά μια ιστορία βαθιά ανθρώπινη –‘’να παραμείνεις γαμώτο άνθρωπος’’ όπως μονολογεί και ένας από τους 7- αλλά όχι ανθρώπινη με το Α κεφαλαίο, μακριά και πέρα από τον κόσμο που δρα και μονολογεί ο κάθε άνθρωπος-ήρωας της ιστορίας. Ο καθένας τους (μας) είναι ένα σύνολο επιλογών, ένα σύνολο αντιφάσεων, ένα σύνολο διαφορετικών διαδρομών που θα μπορούσαν να είχαν πάει και αλλιώτικα, πλάι στην ίδια την ιστορία. Είναι όμως βαθιά ανθρώπινη γιατί είναι γεμάτη κριτική αλλά και κατανόηση. Είναι γεμάτη αγάπη και περηφάνια. Είναι ανθρώπινη γιατί δεν εξιδανικεύει αλλά ούτε και χαρίζεται.
Τον συγγραφέα τον γνωρίζουμε καλά: Ο ίδιος μας χάρισε μια άλλη όψη της Ιστορίας μέσα από την πλατεία Μπελογιάννη. Ο ίδιος μας ταξίδεψε με Λεξικό στην Ιστορία του Εργατικού Κινήματος. Ο ίδιος μας ένωσε το ρεμπέτικο με το λαϊκό κίνημα μέσα από τα γραπτά του. Αυτή τη φορά, μας χαρίζει έναν απολογισμό μιας γενιάς, ηθελημένα πιστό στις αντιφάσεις της: Για όσα μετανιώνει και θέλει να απολογηθεί και την ίδια στιγμή για όσα δικαιολογεί τον εαυτό της και θεωρούσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή. Από πάνω τους, χωρίς καμία ευκολία, κρύβεται αδίστακτη η ιστορία: Μόνο ένα συμπέρασμα μας χαρίζει ο συγγραφέας, αφήνοντας όλα τα άλλα στην κρίση μας: Δεν μπορείς να ξεφύγεις από την Ιστορία, και αυτό δεν είναι κατάρα, αλλά ευχή: Η προσωπική διαδρομή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την μεγάλη εικόνα. Το κάθε προσωπικό μονοπάτι συμβάλλει στον Μεγάλο Σκοπό.
Όλα αυτά μας τα αφηγείται ένας άνθρωπος που έδεσε την προσωπική του διαδρομή με την υπόθεση της μεγάλης εικόνας: Ο Γ. Αλεξάτος γεννήθηκε στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας από οικογένεια αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και στρατεύτηκε από πολύ νωρίς στην επαναστατική αριστερά. Έβγαλε το νυχτερινό σχολείο δουλεύοντας ταυτόχρονα σαν οικοδόμος, ενώ στη ζωή του χρειάστηκε να αλλάξει πλειάδα επαγγελμάτων: Δημοσιογράφος, εκδότης, ιδιοκτήτης μπαρ, συγγραφέας. Την ίδια στιγμή όμως αφιέρωσε τον εαυτό του και στο λαικό κίνημα: Μέλος της διοίκησης του Συλλόγου Εργαζομένων Μαθητών, του Σωματείου Κτιστών Πειραιά, του Συνδικάτου Οικοδόμων Θεσαλλονίκης. Συνεχίζει τον αγώνα για μια άλλη αριστερά που έχει ανάγκη ο καιρός μας: Μέλος του Κ.Σ. της ΕΚΟΝ- Ρήγας Φεραίος, υποψήφιος βουλευτής με την ΕΝΑΝΤΙΑ αλλά και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, στρατευμένος ολόψυχα στον σημερινό αγώνα για ένα Αριστερό Μέτωπο σε αντικαπιταλιστική κατεύθυνση και για την νίκη του λαού απέναντι στις σκιερές ημέρες που δρομολογεί η Τρόικα.
Σε αυτό το τελευταίο του βιβλίο, που για άλλη μια φορά παντρεύει την αγάπη του για την Ιστορία με την φαντασία και την συγγραφική του ικανότητα μας χαρίζει ένα πολύ όμορφο και συναισθηματικά και πολιτικά στρατευμένο βιβλίο, και είτε ηθελημένα είτε αθέλητα, μας δίνει μια τεράστια ώθηση, μια συγκεκριμένη αίσθηση περηφάνιας και σιγουριάς για την στράτευσή μας ακόμα και για τις αντιφάσεις και αδυναμίες μας –εκεί ακριβώς βέβαια δεν χαρίζει λύσεις αλλά θέτει τα σωστά ερωτήματα. Το σωστό ερώτημα πολλές φορές είναι πολύ πιο πολύτιμο από δεκάδες σωστές απαντήσεις.
Θα μπορούσε όμως να πει κάποιος: Είναι μια ιστορία που μας δείχνει την πραγματική, για εκείνη την γενιά, προσωπική ήττα, σε ένα παιχνίδι που έχει αλλάξει, με το ερώτημα αμείλικτο: Έχει χαθεί; Και πράγματι, πίσω από πολλούς ήρωες μπορεί κάποιος να διακρίνει την μελαγχολία, την νοσταλγία, την αναπόληση του πως θα μπορούσαν να είναι αλλιώς τα πράγματα. Πράγματι, ο Μανώλης Αναγνωστάκης με τους στίχους του, καθώς περνάνε τα κεφάλαια που συντροφεύουν μας οδηγεί σε όλα όσα ‘’χάθηκαν χωρίς ελπίδα’’. Καθόλου τυχαία όμως, ο συγγραφέας μας μεταφέρει στις αναμνήσεις των ηρώων με γνήσιο ενθουσιασμό, με θαυμαστικά ελπίδας και σιγουριάς. Μας επιβεβαιώνει ότι όχι απλά άξιζε κάθε στάλα ιδρώτα και κάθε εισπνοή δακρυγόνου, όχι μόνο τα καλύτερα χρόνια τους (μας) ήταν σε συζητήσεις σε ταβέρνες και Οργανώσεις, όχι μόνο ότι το φορτίο του να βάζεις ένα λιθαράκι στην ιστορία είναι φορτίο περηφάνιας, αλλά στο τέλος του βιβλίου μας δίνει και την λύτρωση της συνέχειας: Το παιχνίδι παίζεται ακόμα! Ο Δεκέμβρης, ο κάθε Δεκέμβρης, ο κάθε αγώνας του σήμερα, σφιχτά δεμένος με το κόκκινο νήμα της ελπίδας για μια καλύτερη ζωή με κάθε αγώνα του παρελθόντος είναι για κάποιους ο επίλογος αλλά για κάποιους μόνο ο πρόλογος: Μην έχουμε αυταπάτες- μας πετάει το μπαλάκι. Να μπορούμε να πούμε, γιατί το θέμα είναι τώρα τι λες, ότι μια σειρά από προσωπικές ιστορίες έχουν την ίδια δίψα να αναμετρηθούν με το παιχνίδι, την υπόσχεση, τον σκοπό, να χάσουν και να κερδίσουν, να βάλουν το δικό τους λιθαράκι.
Ας δώσουμε λοιπόν μια παράξενη υπόσχεση, κυρίως απέναντι στον εαυτό μας αλλά και απέναντι στον Νίκο, την Τόνια ακόμα και τον Μιχάλη:
Τα όνειρα θα πάρουν την εκδίκησή τους!
http://www.youtube.com/watch?v=wZ4wPfqAqEM
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου